సుందరకాండ రామాయణంలో అత్యంత ప్రాముఖ్యత కలిగిన భాగం, ఇందులో హనుమంతుడి సాహసాలు, సీతా దేవిని వెతకడం, రావణునితో సంభాషణలు, సీతకు రాముని సందేశం ఇవ్వడం వంటి సంఘటనలు చోటు చేసుకుంటాయి. ఈ కాండలోని వివిధ ముఖ్యమైన కథలు ఈ విధంగా ఉంటాయి:
1. హనుమంతుడి సముద్రలంఘనం
హనుమంతుడు సీతను వెతికి, రాముని సందేశం అందించడానికి లంకను చేరాల్సి ఉంటుంది. తన అనేక మాయా శక్తులతో, హనుమంతుడు తన పరాక్రమాన్ని ప్రదర్శిస్తూ సముద్రం మీదుగా లంకకు దూకుతాడు. ఈ ప్రయాణంలో, హనుమంతుడు అనేక రాక్షసులను, అలాగే సముద్ర దేవతలను ఎదుర్కొంటాడు. సురస, సింహిక వంటి అడ్డంకులను అధిగమించి, చివరికి లంకను చేరుకుంటాడు.
2. లంకలో ప్రవేశం
హనుమంతుడు లంకలో ప్రవేశించిన తర్వాత, రావణుడు నిర్వహించే లంకా నగరం యొక్క అద్భుతమైన నిర్మాణాలను, భవనాలను, రాక్షసులను పరిశీలిస్తాడు. హనుమంతుడు దేనికి తగులకుండా, రహస్యంగా లంకలో ప్రవేశించి, సీతా దేవిని వెతుకుతాడు. చివరికి, రావణుడి పుష్పవాటిక అయిన అశోక వనంలో సీతను కనుగొంటాడు.
3. సీతా దర్శనం
అశోకవనంలో సీతా దేవి విచారంగా ఉండడం హనుమంతుడు గమనిస్తాడు. రావణుడు సీతను వివాహం చేసుకోవాలని ఒత్తిడి చేస్తుండటంతో, ఆమె ఆగ్రహంతో, దుఃఖంతో ఉంటోంది. హనుమంతుడు తనను రాముడి దూతగా పరిచయం చేసుకుంటాడు మరియు సీతకు రాముడి అంగుళీయకం (ఉంగరం) అందించి, ఆమెను నమ్మబలుకుతాడు.
4. హనుమంతుడు సీతకు ధైర్యం చెప్పడం
హనుమంతుడు రాముడి సందేశాన్ని సీతకు అందిస్తూ, రాముడు తాను త్వరగా రావణుడి నుండి ఆమెను రక్షించడానికి సిద్ధమవుతున్నాడని చెబుతాడు. రాముడు తన కోసం చేసిన ప్రయత్నాలను వివరిస్తూ, హనుమంతుడు సీతకు ధైర్యం చెప్పి ఆమె బాధను తీర్చడానికి ప్రయత్నిస్తాడు. హనుమంతుడు తన విశ్వాసాన్ని చూపిస్తూ, సీతను ఉత్సాహపరుస్తాడు.
5. అశోకవనాన్ని నాశనం చేయడం
సీతా దేవిని చూసిన తర్వాత, హనుమంతుడు తన శక్తిని చూపించాలని నిర్ణయిస్తాడు. అశోకవనంలో ఉన్న రక్షకులను, దుర్మార్గ రాక్షసులను హతమార్చి, ఆ వనాన్ని పూర్తిగా నాశనం చేస్తాడు. ఈ సమాచారాన్ని రావణుడికి చేరువ చేసే ప్రయత్నంలో, అక్ష కుమారుడు అనే రావణుడి కుమారుడు కూడా హనుమంతుని చేతిలో హతమౌతాడు.
6. రావణుడి సభలో హనుమంతుడు
హనుమంతుడు చేసిన విధ్వంసం విన్న రావణుడు హనుమంతుని తన సభలోకి తెప్పించి, విచారిస్తాడు. రావణుడు హనుమంతుడిని అవమానించడానికి ప్రయత్నిస్తాడు, కానీ హనుమంతుడు ధైర్యంగా రాముడి స్తుతి చేస్తూ, రావణుడిని సీతను విడిచిపెట్టమని హెచ్చరిస్తాడు. రావణుడు హనుమంతుడిని శిక్షించాలని నిర్ణయిస్తాడు.
7. హనుమంతుని తోకకు నిప్పు పెట్టడం
రావణుడు, హనుమంతుడికి శిక్షగా అతని తోకకు నిప్పు పెట్టమని ఆజ్ఞా ఇస్తాడు. కానీ, హనుమంతుడు తన శక్తులతో ఆ నిప్పును ఉపయోగించి, లంకలో పెద్ద విధ్వంసం చేస్తాడు. హనుమంతుడు లంకకు నిప్పు పెట్టి, రాక్షసుల గృహాలను ధ్వంసం చేస్తాడు. లంక అగ్నికి ఆహుతి అవుతుండగా, హనుమంతుడు సీతా దేవిని కాపాడాలని రాముడి శక్తిని ప్రదర్శిస్తాడు.
8. రాముని వద్దకు తిరుగు ప్రయాణం
లంకలో తన మిషన్ పూర్తయిన తరువాత, హనుమంతుడు తిరిగి రాముడి వద్దకు వెళ్లి, సీతా దేవిని కనుగొన్న సంగతులను, ఆమెతో సంభాషించిన విషయాలను వివరిస్తాడు. సీతకు సంబంధించి వచ్చిన సమాచారంతో, రాముడు ఎంతో ఆనందిస్తాడు. ఇది రాముడి సేనకు ఉత్సాహాన్ని నూరిపోస్తుంది, రాముడు సీతను రక్షించేందుకు యుద్ధానికి సన్నద్ధం అవుతాడు.
సుందరకాండ హనుమంతుడి ధైర్యం, భక్తి, మరియు పరాక్రమానికి ప్రతీకగా ఉంటుంది. ఈ భాగంలో సీతాపై రాముని ప్రేమ, హనుమంతుడి ధర్మబద్ధమైన విధేయత అద్భుతంగా ప్రతిఫలిస్తాయి.