యుద్ధకాండ రామాయణంలోని చివరి భాగం, ఇందులో రాముడి మరియు రావణుడి మధ్య జరిగిన యుద్ధం, సీతా రక్షణ, లంకపై దండయాత్ర, రావణ వధ వంటి అనేక ప్రధానమైన సంఘటనలు చోటు చేసుకుంటాయి. ఈ కాండ మొత్తం రాముడు, వానరసేన మరియు రాక్షసుల మధ్య జరిగిన యుద్ధానికి కేంద్రీకృతమవుతుంది. ఈ కాండలోని వివిధ ముఖ్యమైన కథలు ఈ విధంగా ఉంటాయి:
1. సేతు బంధనం (రామసేతు నిర్మాణం)
సీతను రావణుడి నుండి రక్షించడానికి రాముడు మరియు వానరసేన లంకకు చేరుకోవాలి. వీరు సముద్రాన్ని దాటేందుకు మార్గం అవసరమవుతుంది. నీలుడు సముద్రంపై రామసేతు అనే వంతెనను నిర్మించడానికి సూచన ఇస్తాడు. వానరులు పెద్ద పెద్ద రాళ్లను సముద్రంలో వేసి, వారిపై రాముని పేరు చెక్కి, వంతెనను నిర్మిస్తారు. ఈ వంతెనను రామసేతు అని పిలుస్తారు, ఇది వానరసైన్యానికి లంక చేరుకునే మార్గం అవుతుంది.
2. లంక ప్రవేశం
రాముడు, హనుమంతుడు, సుగ్రీవుడు మరియు వానరసేన లంక నగరానికి చేరుకుంటారు. వారంతా రావణుడిని ఎదుర్కొనేందుకు సిద్ధమవుతారు. వానరులు లంకలోకి ప్రవేశించి, రాక్షసులను ఎదుర్కొంటారు. ఈ సమయంలో, వానరసేన తమ ధైర్యాన్ని, పరాక్రమాన్ని చూపిస్తూ, రావణుడి సేనను చిత్తుగా ఎదుర్కొంటారు.
3. విభీషణుడి శరణాగతి
విభీషణుడు, రావణుడి సోదరుడు, రావణుని అధర్మంతో ఏకీభవించలేకపోతాడు. ఆయన రావణుడికి సీతను విడిచిపెట్టమని సూచిస్తాడు, కానీ రావణుడు విబీషణుడిని అవమానిస్తూ, రాజ్య భహిస్కారం చేస్తాడు. విబీషణుడు రాముని శరణు వెళతాడు. మొదట సుగ్రీవుడు అతనిపై అనుమానంతో ఉన్నా, రాముడు విబీషణుడి నిజాయితీని గ్రహించి, అతనిని తన పక్షంలోకి తీసుకుంటాడు. విబీషణుడు రాముడికి రావణుడి సేన, వ్యూహాల గురించి సమాచారాన్ని అందిస్తాడు.
4. ఇంద్రజిత్తు వధ
ఇంద్రజిత్తు, రావణుడి పుత్రుడు, యుద్ధంలో తన మాయ శక్తులతో రాముడిని, లక్ష్మణుడిని, వానరసేనను తీవ్రంగా గాయపరుస్తాడు. అతను నాగపాశం అనే మాయా ఆయుధాన్ని వాడి, రాముడిని, లక్ష్మణుడిని బంధిస్తాడు. కానీ, గరుత్మంతుడు వచ్చి నాగపాశాన్ని అధిగమించి రాముడు, లక్ష్మణుడిని కాపాడతాడు. తరువాత, లక్ష్మణుడు, హనుమంతుడి సాయంతో ఇంద్రజిత్తుని చిత్తుగా ఓడించి, వధిస్తాడు. ఇంద్రజిత్తుని మరణం రావణుడికి పెద్ద దెబ్బగా మారుతుంది.
5. మేఘనాద యాగం
ఇంద్రజిత్తు మరణానికి ముందు, అతను ఒక శక్తివంతమైన యాగం చేయడానికి సిద్ధమవుతాడు. ఈ యాగం విజయవంతమైతే, ఇంద్రజిత్తు అజేయుడిగా మారతాడు. కానీ, లక్ష్మణుడు, హనుమంతుడు, అంగదుడు కలిసి అతని యాగాన్ని నిలిపివేస్తారు. ఇంద్రజిత్తుని మరణంతో రావణుడి పతనం మొదలవుతుంది.
6. కుంభకర్ణుడి వధ
రావణుడు తన సోదరుడు కుంభకర్ణుడిని యుద్ధంలోకి పంపిస్తాడు. కుంభకర్ణుడు పరాక్రమశాలి రాక్షసుడు, అతను యుద్ధంలో వానరసైన్యానికి పెద్ద ఆపదగా మారుతాడు. అతని భీకర రూపం, శక్తి వానరులను భయపెట్టింది. అయితే, రాముడు అతనితో యుద్ధం చేసి, కుంభకర్ణుడిని వధిస్తాడు. కుంభకర్ణుడి మరణం రావణుడికి మరో పెద్ద దెబ్బ అవుతుంది.
7. హనుమంతుడి సంజీవని తెచ్చిన కథ
లక్ష్మణుడు ఇంద్రజిత్తుతో యుద్ధంలో తీవ్రంగా గాయపడతాడు. అతన్ని కాపాడడానికి సుశేనుడు అనే వైద్యుడు సంజీవని ఓషధిని తెప్పించాలని సూచిస్తాడు. హనుమంతుడు దక్షిణ భారతదేశంలోని ద్రోణగిరి పర్వతం నుండి సంజీవని మొక్కను తెచ్చే బాధ్యతను తీసుకుంటాడు. పర్వతాన్ని దొరకడం కష్టంగా ఉంటే, హనుమంతుడు పర్వతాన్నే తీసుకువస్తాడు. ఆ సంజీవని తో లక్ష్మణుడు తిరిగి కోలుకుంటాడు.
8. రావణ వధ
యుద్ధంలో రాముడు రావణుడితో సర్వశక్తులనూ ఉపయోగించి యుద్ధం చేస్తాడు. రావణుడు శివభక్తుడు కావడంతో, అతని శరీరం క్షతగాత్రం కాలేదు. ఆ సమయంలో, విబీషణుడు రామునికి రావణుడి జీవశక్తి గల అమృతకుండం గురించి చెబుతాడు, అది రావణుడి నాభిలో దాగి ఉంది. రాముడు బ్రహ్మాస్త్రంతో రావణుడి నాభిని లక్ష్యంగా చేసుకుని, రావణుడిని చంపి, సీతను రక్షిస్తాడు.
9. సీతా స్వప్రమాణం (అగ్నిప్రవేశం)
రావణుడి మరణం తర్వాత, సీతను తిరిగి తీసుకురావడానికి హనుమంతుడు సీతకు సందేశం ఇవ్వడానికి వెళతాడు. కానీ, రాముడు సీతపైన అనుమానం వ్యక్తం చేస్తాడు, ఎందుకంటే ఆమె రావణుడి చెరలో ఉంది. సీత తన శుద్ధిని రుజువు చేసుకోవడానికి అగ్నిప్రవేశం చేస్తుంది. అగ్ని దేవుడు సీతను నిర్దోషిగా ప్రకటిస్తాడు, తద్వారా రాముడు సీతను తిరిగి స్వీకరిస్తాడు.
10. పట్టాభిషేకం
విజయం సాధించిన తర్వాత, రాముడు, సీత, లక్ష్మణుడు, హనుమంతుడు మరియు వానరసేన అయోధ్యకు తిరిగి వస్తారు. రాముడు అయోధ్యకు చేరుకున్న తర్వాత, అతనికి అధికారికంగా పట్టాభిషేకం కలిసి శాంతియుత జీవితం గడుపుతాడు.
యుద్ధకాండ రామాయణంలోని యుద్ధకాండ భాగం , ధర్మానికి, నిజాయితీకి విజయాన్ని సూచిస్తూ, అన్యాయాన్ని, అధర్మాన్ని ధ్వంసం చేయడం ప్రాముఖ్యత కలిగినది.